کمی اعتراف

چیزی که پایین آمده نامه‎ای است به دوستی. چیزهایِ خُردی برداشته‎ام تا بتوانم اینجا منتشر کنم. نامه را فکر کنم دیروز نوشتم. آن دوست پاسخی به لطف نوشته. حالا چرا این کار را می‎کنم؟(انتشار نامه) دردِ دل است؟‌جلبِ ترحّم؟ عذرخواهی؟ نشان دادن صداقت و شرافت؟(در مورد خودم چه چیز مضحکی است ادّعای داشتنشان) خیلی با خودم کلنجار رفتم بدانم نقابی دیگر پُشت انتشار این نامه هست؟ خودفریبی دیگری. فکر می‎کنم تنها بخش ناچیزی است--اگر الان که می‎نویسم هنوز اندک صداقتی در من بوده و مانده باشد اصلًا--، از اعترافِ من. اعتراف به کسانی که دوستشان دارم، رنجشان داده‎ام بدون تقاضایِ عفو. احساس می‎کنم با سر به سنگِ سختِ واقعیّت خورده‎ام. و تنها ذرّه‎ای از زشتی خودم را دیده‎ام. باورش سخت است، آنهم از من، ولی ازین سرشکستگیِ رنجبار سپاسگزارم. سپاسگزار ... حدّاقل کمی احساس می‎کنم زشتی‎ام را دیده‎ام. کاشکی این یک بار را درست فهمیده باشم درست تشخیص داده باشم. کاشکی... و می‎دانم گفتن این حرفها ، که اُمیدوارم صادقانه بوده باشند، دردی را درمان نمی‎کند... هیچ دردی را... هیچ رنجی را... 

شاید کسی بعد از خواندن بگوید اعتماد به‎نفسِ پایینی داری، چرا همه تقصیرها را گردن خودت می‎اندازی، و پاسخم این است: شاید برای یک بار دارم راست می‎گویم و واقعیّت عریان را می‎گویم. و فکر می‎کنم همینطور است. شاید کسی بگوید هیجان زده شدی. ولی فکر می‎کنم راست هستند چون با نوشتنش آسوده و آرام نشدم. هروقت فریبی می‎دهم و دروغی به خود-اگر توان تشخیصی در من مانده باشد هنوز-، اندکی آرام می‎گیرم، و این بار نه. واقعیّت دردناک است و توهّم و فریب نه. نوشتن این نامه برایم زحمت داشت و رنج، چون راست نوشتم. فریب دادن و حرف ناراست زدن، حدّاقل برای من، آسانتر است.

اُمیدوارم اینبار فریبکاری دیگری نبوده باشد...

______________________________________

چه باید کنم تا شور زندگی داشته باشم؟ چه باید کنم که آدم بشوم؟ چه باید کنم تا روحِ کسی را نکُشم، جانِ عزیزی را نستانم؟ انگار چیزی مرده باشد در درونم، احساس استیصال، مثل پرنس میشکین در ابله داستایفسکی داشته باشم انگاری که میخواهد کار خوبی کند و فاجعه میآفریند. هم در حقّ خود فاجعه‎ای و هم در حقّ دیگران(از دورترین و غریبه‎ترین کسان تا آشناترین و عزیزترین کسم). آیا باید کاری نکنم؟ هیچ کاری؟ پس چطور زندگی معنی پیدا میکند اگر کاری نکنم؟ چطور زخمی که به کسی زده‎را جبران کنم؟ دلجویی کنم و....  نه میتوانم گذشته و عمر تباه شده را برگردانم نه رنجی که به دوران و نزدیکان رسانده‎ام. برای هیچ چیز پاسخی ندارم. به کالیگولا فکر می کنم که انگار منم. به این فکر می کنم که انگار نمی‎توانم نه عشقی بورزم،  نه مِهری، نه هیچ چیزِ خوب و زیبایی. مُدام خراب می کنم. تکرار ابدی فاجعه شده باشم انگار. توگویی خودم فاجعه‎ای ابدی باشم حتی. سالها به این خیال خام گذشت که از مرگ نمی‎ترسم ولی حالا می‎ترسم بسیار زیاد. بَد مُردن برای خودم، جبران نکردن در نسبت به دیگران: چه مرگِ هولناکی جه سرنوشتِ شومی چه اعمال و زندگی شنیع و وقیحی. عذرخواهی میکنم باز زخمی زده باشم انگار و زخم زدم با هر عذرخواهی(فکر میکنم در عذرخواهیهایم هم خشمی و خودپسندی و بادی در دماغ و شناعتی بوده و هست). نه عفو می‎شوم چون جرأت اعتراف ندارم و نه کار درست را انجام مس‎دهم و نه آنها که عفوم کردند، بعد از آن توانستم خودم را عفو کنم. با خواندن و نوشتن کاری نشد. هرچه خوانده بودم فکر می‎کنم چیزی شد برای فریفتن خودم و از فریب خودم تا دیگران راهی نبود، و تا به انتها رفتم. به چیزهایی فکر می کنم که دوست داشتم و دیگر چیزی دوست ندارم. به کسانی فکر می کنم که دوست داشتم و دارم ولی نمی‎توانم مِهری بورزم. فقط تکرار فاجعه‎بارِ رنج و محنت رساندن به آنها که دوستشان دارم و خودم(و اصلًا کسی که از خودش نفرت دارد، حالتِ تهوع نسبت به خودش دارد چطور یکنفر دیگر را دوست می‎تواند داشته باشد؟ این دوست داشتن ریاکارانه است هم ریاکاری در حقّ دیگری و هم در حقّ خودم، نفرت‎انگیز است، تهوّع‎آور است و بی‎شرمانه. سهل است بگویم دوستانم و دوستی خاصّ را دوست می‎دارم بخاطر خودش ولی کجای این حرف بویی از صداقت برده است؟ مزخرف است).  به نفاق درونم فکر می‎کنم. به این حالت استیصال ناشی ازین نفاق که راهی برای خروجش پیدا نمی‎کنم. انکار نمی‎کنم که حتی به خودکشی فکر می کنم بسیار بسیار. کمی گیجم و می‎ترسم گیجی کار دستم بدهد و بدتر کنم همه چیز را. اگر خودت تمام بشوی باکی نیست شاید امّا اگر دیگران، خاصّه عزیزانت، رنج ببینند چه؟ تازه احساس می کنم حرف کامو درست ترین حرف بشریت است که چرا نباید خودکشی کرد؟ تا پیش از این درباره خیلی چیزها مثل ایوان ایلیچ چیز خواندم الان دارم احساسشان می‎کنم— اگر باز این هم خودفریبی دیگری نباشد!(این نیست که فریبِ اینکه الان چیزهایی را به تجربه حس می‎کنم این توهّم را در من درست می‎کند که آها! آفرین! الان دیگر چیزهایی را چه عمیق می‎فهمی! دیگر دانسته‎های تو نیست! تجربه زندگی توست! چه ابلهانه‎ است این فکر. هیچوقت بلد نبودم زندگی کنم. فقط ادّعای زندگی را بلد بودن و به دیگران مزوّرانه و فریبکارانه القاء کردن که ببینید من بلدم و شما بلد نیستید!).  در این مدّت اخیر همین هفته‎ها،  بارها پیش آمده که حین رد شدن از خیایان و یا در جایی مرتفع خواستم خودم را بندازم وسط خیابان یا پایین از ارتفاع. دوست دارم بپرم وسط آتشی که هیچوقت گلستان نمی‎شود و یک باره همه جیز تمام بشود(و می‎دانم این هم از سر توهّم‎زدگی است و از سر پَستی و نداشتن شجاعت رو برو شدن با زشتی خودم). از تعارضهای درونم، بیقراریهای روزافزونم، بی‎عملی حرفهایم، بی ثباتی روحی و عاطفی‎ام بی‎وفایی‎ام، آسیب رسانی‎ام به دیگران، رذیلتها و حقارتها و پلشتیهایم همه و همه به ستوه آمده‎ام. الان هم احساس می‎کنم با گفتن این حرفها فقط شما را آزار می‎دهم و خودم را فریب. انگار دنبال پدر مقدسی براى اعتراف باشم تا بار اینهمه بلاهت و نابلدی و رذالت را از وجدانم بردارم (اگر چیزی از وجدان برایم مانده باشد): فریبکار اعظم! سست عنصر بزرگ! ساده دل احمق! و ضعیف‎النفس بی‎نظیر. از هیولای درونم هر روز بیشتر می‎ترسم و در مقابلش بی دفاعتر می‎شوم. و بدتر اینکه در عمل بیشتر افتضاح به بار می‎آورم. کاشکی همه چیز تمام شود.

     این روزها بی‎ملاحظگی زیاد می‎کنم. بدنم بخاطر این بی‎ملاحظگیها تحلیل می‎رود. شاید به این علت است که جرات خودکشی  ندارم(یا تردیدی در من هست یا هر چیز دیگری) و خلاص شدن (نه اینکه ملاحظه فلان کس که عزیز می‎دارمش بکنم؛ فکر نمی‎کنم اینقدرها مهربان باشم، اگر اصلًا پیشتر مهربان بوده‎ام و یا اصلًا بویی از مهربانی برده باشم و کسی چنین چیزی از من حقیقتاً دیده باشد) و بخواهم خودم را با این جسم بیمار آرام آرام از بین ببرم. شاید مرگِ اندکی آهسته‎تر تسلی دیگران هم باشد تا مرگی به ناگهان. این احساس شرمندگی، این عذاب، این گناه‎زدگی، این آزار بی‎امان رساندن به دیگران این، بی‎پاسخی نسبت به بیهودگی بودنم و محنت و رنج به دیگران رساندن خاصّه عزیزانم، این دل ناصاف و بیمار، این تعارض و سست عنصری و حرف زدن مدام و عمل نکردن (مثل الان که دارم وراجی می‎کنم) این سرشار از رذیلت بودن و ضعف اراده برای تغییر مسیر و خودم، این حسِ شومْ، چه نامی می‎تواند داشته باشد جز بی‎همه چیزی و بدبختی و بیچارگی؟